Gemeenten kiezen soms niet voor waterinfiltrerende verharding door problemen met de afname van infiltratiesnelheid, onduidelijkheid over beheer en onderhoud, en onzekerheid omtrent de kosteneffectiviteit. In het RAAK-MKB project De Infiltrerende Stad (2018-2021) is onderzocht hoe MKB-ondernemingen met innovaties het vertrouwen van de markt kunnen versterken dat de markt (weer) kiest voor meer toepassing van infiltrerende verhardingen. Een verkenning van de markt laat zien dat onder ander het vertrouwen tussen de samenwerkende partijen, betrouwbaarheid van de technologie, en kosten van aanleg, beheer en onderhoud een rol spelen in de keuze voor infiltrerende verharding. Dit vraagt om het vergroten van het positieve beeld van kansen die infiltrerende verharding biedt en het bieden van meer inzicht in de werking en betrouwbaarheid van de technologie en bijbehorende kosteneffectiviteit.
Middels infiltratieproeven door heel Nederland is gemeten hoe infiltrerende verharding functioneert in de praktijk. De uitkomsten van deze proeven laten zien dat infiltrerende verharding in de praktijk veelal naar behoren functioneert, zeker als het gaat om de innovaties van deelnemende partijen aan dit onderzoek. De infiltratiesnelheid van infiltrerende verharding loopt echter terug met de tijd. Op de juiste wijze toegepast, kan beheer- en onderhoud een grote rol spelen bij het behouden of verbeteren van de infiltratiesnelheid van infiltrerende verharding in de praktijk.
(Beoogde) Kosteneffectiviteit speelt vaak een doorslaggevende rol spelen bij het maken van een keuze voor klimaatadaptatie in de praktijk. Zo ervaren MKB-ondernemingen dat gemeenten, ondanks de (bewezen) effectiviteit van infiltrerende verharding in de praktijk, niet snel geneigd zijn ervoor te kiezen vanwege de opvatting dat infiltrerende verharding niet kosteneffectief is. Een maatschappelijke kosten-baten analyse geeft meer inzicht in de werkelijke kosten en baten van infiltrerende verharding, ten opzichte van andere maatregelen, en biedt een overzicht van de kosten en baten van diverse onderhoudsstrategieën. Hieruit blijkt dat infiltrerende verharding als maatregel om wateroverlast door extreme neerslag te beperken kosteneffectief zijn, mits juist gedimensioneerd. Een vergelijking van diverse beheer- en onderhoudstrategieën maakt bovendien duidelijk dat grondig beheer en onderhoud loont: het verlengen van de levensduur levert een verlaging van de aanlegkosten op welke opweegt tegen de jaarlijkse meerkosten van grondig beheer en onderhoud.
Klimaatadaptatie is maatwerk en er bestaat geen one-size-fits-all. Online platforms zoals de climatescan.nl én flexibele rekentools zoals de MKBA-toolbox “Het klimaat past ook in uw straatje” bieden zowel eindgebruiker als MKB’er de kans om de (kosten)effectiviteit van infiltrerende verhardingen op locatie op een betere wijze in te schatten, dragen op die wijze bij aan het versterken van het vertrouwen van de markt in het potentiële succes van infiltrerende verharding in de praktijk, en vergroten daarmee op de langere termijn de toepassing van infiltrerende verharding in de praktijk.
De Waterbergende Weg (SIA RAAK Publiek 2021-2023)
De weg biedt niet alleen een kansrijke mogelijkheid om hemelwater te infiltreren maar ook om ondergrondse waterberging in stedelijk gebied te realiseren op een ruimtelijk efficiënte en duurzame wijze, en om op die manier effecten van wateroverlast en droogte tegen te gaan.
Verschillende Nederlandse gemeenten experimenteren met diverse vormen van ondergrondse waterberging in de weg maar worstelen met het maken van de juiste keuzes. Een overzicht van praktijkvoorbeelden waarin de stabiliteit, (kosten-)effectiviteit, duurzaamheid, bijdrage aan droogtebestrijding, beslag op de drukke ondergrond en stedelijke opschaalbaarheid voor diverse vormen van de waterbergende weg worden gewaardeerd ontbreekt.
Het RAAK-Publiek project De Waterbergende Weg (2021-2023) kijkt daarom verder dan de infiltratiemogelijkheden aan het wegoppervlak alleen en onderzoekt de potentie van waterbergende wegen als klimaatadaptatiemaatregel in het stedelijk gebied, gelet op de stabiliteit, hydraulische capaciteit, hydrologische effecten, stedelijke opschaalbaarheid, (kosten-)effectiviteit en het proces van ontwerp en implementatie.
Heeft u binnen uw gemeente praktijkervaring met infiltrerende verharding en/of waterbergende wegen? En bent u geïnteresseerd in kennisuitwisseling op dit vlak en/of samenwerking als onderdeel van dit onderzoek? Deel dan uw inzichten via deze enquête: https://hva.eu.qualtrics.com/jfe/form/SV_dmL62fCyVTsyL1c
Geschreven door: Ted Veldkamp, HvA 2021
